Đăng kí đất đai và hệ thống đăng kí đất đai

Khái niệm đăng kí đất đai

Đăng kí đất đai là loại hình hoạt hộng của Nhà nước có quan hệ gần gũi và liên quan thiết thực đến quyền lợi của tất cả mọi người, bởi nó thực hiện với một đối tượng đặc biệt đó là đất đai và thông qua đăng kí đất đai sẽ tạo lập cơ sở pháp lí cho việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất, đồng thời tạo cơ hội cho người sử dụng đất có diều kiện đầu tư khai thác sử dụng đất có hiệu quả cao nhất.
Theo Điều 33 Luật Đất đai năm 1993, việc đăng kí đất đai được thực hiện với toàn bộ đất đai trên phạm vi cả nước (gồm cả đất chưa giao quyền sử dụng) và là yêu cầu bắt buộc mọi đối tượng sử dụng đất phải thực hiện trong mọi trường hợp (đang sử dụng đất chưa đăng kí, được Nhà nước giao đất, cho thuê đất; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ người khác,…)
Theo khoản 1 Điều 95 Luật Đất đai năm 2013, đăng ký đất đai là bắt buộc đối với người sử dụng đất và người được giao đất để quản lí; đăng kí quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất thực hiện theo yêu cầu của chủ sở hữu. Đăng kí đất đai, nhà ở, tài sản gắn liền với đất là việc kê khai và ghi nhận tình trang pháp lí về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất và quyền quản lí đất đối với một thửa đất vào hồ sơ địa chính.Thực chất của đăng kí đất đai là việc các chủ sử dụng đất đang sử dụng đất làm đơn kê khai hiện trạng sử dụng đất của mình với cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ xét duyệt, lập hồ sơ địa chính và cấp Giấy chứng nhận cho các chủ sử dụng đất đủ điều kiện. Đây chính là những thủ tục hành chính, những hành vi pháp lí của cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận tính hợp pháp về việc sử dụng đất, chính thức xác lập quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, xây dựng hoàn chỉnh hồ sơ địa chính để nắm chắc và quản lí chặt chẽ quỹ đất theo đúng pháp luật.
Như vậy, đăng kí đất đai là một thủ tục hành chính thiết lập hồ sơ địa chính đầy đủ và cấp Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất hợp pháp nhằm xác định mối quan hệ pháp lí giữa Nhà nước với người sử dụng đất, làm cơ sở để Nhà nước quản lí chặt chẽ quỹ đất theo pháp luật, quản lí các hoạt động và sự phát triển của thị trường bất động sản, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất.
Tuy nhiên, quá trình vận động và phát triển của đời sống, kinh tế, xã hội tất yếu dẫn đến sự biến động đất đai ngày càng đa dạng, vì vậy đăng kí đất đai không chỉ là dừng lại ở việc thiết lập hồ sơ địa chính và cấp Giấy chứng nhận lần đầu mà phải được thực hiện thường xuyên liên tục để đảm bảo cho hồ sơ địa chính luôn phản ánh đúng kịp thời hiện trạng sử dụng đất và đảm bảo cho người sử dụng đất được thực hiện các quyền theo đúng pháp luật. Theo quy mô và tính chất, đ8ng kí đất đai được chia thành hia giai đoạn:

Đăng kí đất đai lần đầu

+ Giai đoạn I: đăng kí đất đai lần đầu được tổ chức thực hiện lần đầu tiên trên phạm vi cả nước để thiết lập hệ thống hồ sơ địa chính ban đầu cho toàn bộ đất đai và cấp Giấy chứng nhận cho tất cả các chủ sử dụng đất đủ điều kiện.

Đăng kí biến động đất đai

+ Giai đoạn II: đăng kí biến động đất đai được thực hiện đối với những trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận hoặc đã được hoàn thành đăng kí đất đai lần đầu cho mọi trường hợp có nhu cầu thay đổi nội dung của hồ sơ địa chính đã được thiết lập.

Khái niệm hệ thống đăng kí đất đai

Hệ thống đăng kí đất đai là một thành phần quan trọng trong hệ thống quản lí đất đai, chứa đựng và cung cấp thông tin liên quan đến đất đai, bao gồm nhưng không giới hạn thông tin về quyền đối với đất đai (quyền sở hữu, sử dụng, khai thác và hưởng lợi từ đất), các chủ thể có quyền với các thuộc tính của đất đai. Các thông tin này được đăng kí và lưu trữ theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào mục đích mà chúng được khai thác, sử dụng. Theo đó, hệ thống đăng kí đất đai cũng có nhiều tên gọi và được sử dụng phổ biến trong nhiều tài liệu trên thế giới là hai thuật ngữ “đăng kí đất đai” và “địa chính”.

Để đăng ký đai lần đầu hay đăng ký biến động đất đai người sử dụng đất đến Văn phòng đăng ký đất đai hoặc phòng Tài nguyên môi trường địa phương để nộp hồ sơ.

Trước khi nộp hồ sơ đăng ký đất đai lần đầu hoặc đăng ký biến động đất đai chủ sử dụng đến công ty dịch vụ đo đạc đăng ký đo vẽ hiện trạng đất đai. Bản vẽ hiện trạng sử dụng đất được công ty dịch vụ đo đạc có giá trị pháp lý sau khi văn phòng đăng ký đất đai hoặc cơ quan Tài nguyên và môi trường địa phương kiểm tra nội nghiệp, kiểm định bản vẽ.

Quy trình thục hiện đăng ký đất đai